Barbera wijnen zijn een van mijn persoonlijke favorieten, zeer smakelijk en over het algemeen niet op de radar van het algemene publiek. De Barbera is waarschijnlijk de meest voedsel vriendelijke wijn ter wereld. Maar waar zitten nu de verschillen tussen de Barbera d'Alba en de Barbera d'Asti.
Barbera druif
De Barbera is de op twee na meest aangeplante druif in heel Italië. In Piemonte is het dan ook de meest aangeplante druivensoort. In Piemonte heeft de druif lang in de schaduw gestaan van de hoger aangeschreven Nebbiolo, maar dat beeld is vanaf het midden van de jaren '80 snel aan het verdwijnen.
In die tijd werd van de Barbera, mede vanwege zijn hoge zuurgehalte, vooral jonge wijn voor elke dag gemaakt. Dankzij een wat andere cultivatie, vooral toepassen van groene oogst voor opbrengstbeperking, en met moderne vinificatie-technieken zoals temperatuurcontrole en vat-lagering, zijn de zuren getemd en bleek er wijnen van hoog niveau van gemaakt te kunnen worden.
De afgelopen 2 decennia is de Barbera daarom aan een enorme opmars onder de kwaliteitswijnen begonnen, en behoren de top Barbera’s tot de beste wijnen van Italië. Het veelzijdige karakter van de druif laat toe dat er diverse stijlen wijn van gemaakt kunnen worden. Er worden dankzij de hoge productie die de Barbera kan geven nog steeds bulkwijnen van gemaakt: als je in een willekeurig restaurantje in Piemonte een karafje rode huiswijn bestelt is dat in 9 van de 10 gevallen een Barbera, en vaak erg jong. Van de kwaliteitswijnen zijn er de op inox gerijpte wijnen en de op hout gelagerde versie. De druif heeft van zichzelf weinig tannines, dus de versie die alleen op rvs is opgevoed is daardoor erg zacht, soepel en drinkbaar. De op hout opgevoede versie, die zowel op grote foeders als op kleine vaten gelagerd kan zijn, heeft meer structuur, inhoud en complexiteit, en kan grootse wijnen opleveren.
De smaak
De smaak van Barbera kenmerkt zich door frisse zuren en een grote mate van fruitigheid, met vooral rood en zwart fruit zoals cassis, kersen, bramen en frambozen. De houtgelagerde variant heeft een complexe smaak met daarnaast nog kruidige tonen en vanille. Barbera die alleen op inox opgevoed is kan je het beste jong drinken, en kan ’s zomers eventueel kort in de koelkast een beetje teruggekoeld worden. Het zijn ideale begeleiders van het eten en passen bij tal van gerechten, zowel vlees als vis, en zijn ook lekker om ’s avonds zo te drinken. Een houtgelagerde Barbera kan tussen enkele jaren tot bij de grootste crus wel 15+ jaar bewaard worden, en verdienen het om bij een mooi diner geschonken te worden.
DOCG Barbera d'Asti
Wordt geproduceerd in de wijngaarden van Astigiano (118 dorpen in de provincie Asti) en 51 dorpen in de provincie Alessandria (totaal 6.000 ha). De vinificatie mag ook plaats vinden over het gehele productiegebied, alsook in de Alba streek (provincie Cuneo). De wijn kreeg in 1970 de DOC-status. Met ingang van 2008 moet een wijn, om in aanmerking te komen voor de nieuwe status Barbera d'Asti DOCG, gemaakt zijn van minimaal 85% Barbera afkomstig uit de vastgestelde regio, aangevuld met de druivensoorten Freisa, Grignolino of Dolcetto. Vaak bestaan de wijnen uit Barbera d'Asti echter voor 100% uit Barbera. De wijn moet klaar zijn vanaf 1 maart, volgend op de oogst en moet een minimum alcohol percentage van 12% hebben. Voor een Superiore geldt dat hij minimaal 12,5% alcohol heeft en pas mag vrijgegeven worden 12 maanden na 1 januari, volgend op de oogst, waarvan tenminste 6 maanden lagering op eiken- of kastanjehouten vat van willekeurige afmeting. In beide gevallen geldt een maximum rendement van 63 hl/ha. Sinds 2000 zijn er binnen de Superiore klasse ook een aantal subzones officieel erkend zoals Tinello, Colli Astiani of nog Nizza als hoogst gewaardeerde. Een DOCG Barbera d'Asti Superiore Nizza moet minimum 13% alc. hebben, geproduceerd zijn in één van de erkende gemeentes en mag pas vrijgegeven worden 18 maanden na 1 januari, volgend op de oogst, waarvan tenminste 6 maanden lagering op vat en het maximale rendement bedraagt 49 hl/ha.
DOC Barbera d'Alba
Komt uit de wijngaarden rond Alba. De wijnbereiding en lagering moeten plaatsvinden in enkele gemeenten rond Alba, doch historisch is ook het gebied in de provincies Cuneo, Asti en Turijn toegestaan. Qua bodemstijl en klimaat is het gebied vergelijkbaar met Barbaresco: veel kalk en klei met een zanderige oppervlakte. Qua bedruiving zitten zij identiek aan de Barbera d'Asti, namelijk minimaal 85% Barbera afkomstig uit de vastgestelde regio, aangevuld met Freisa, Grignolino en/of Dolcetto. De opbrengst per ha mag hier evenwel 70 hl bedragen. Superiore op het etiket betekent dat de wijn een verplichte rijping van één jaar op vat en 6 maanden in de fles ondergaan heeft.
Wat is het verschil?
Barbera d’Alba of Barbera d’Asti? Wat is het verschil? De meningen daarover verschillen. Sommigen prefereren de krachtige Alba’s met hun levendige zuren, andere drinken liever het ronde, mollige type dat we vaak in Asti vinden.
Waar kun je de Barbera wijnproducenten vinden?
Prima alternatief voor de Nebbiolo-druif
Barbera d'Alba, Barbera d'Asti en Barbera del Monferrato zijn tegenwoordig echt een prima alternatief voor de eerder genoemde, dure toppers van de Nebbiolo druif. In ieder supermarkt kun je met wat mazzel een behoorlijke Barbera vinden.
Salute Martino
Bezoek onze kookstudio in Utrecht, tijdens onze Italiaanse kookworkshops halen wij alles uit de kast om jou te helpen het 'la mama' niveau te evenaren.